Sprawność ruchowa lub motoryczna uzależniona jest od osiągnięcia przez dziecko odpowiedniego do wieku i jego potrzeb życiowych stopnia rozwoju i opanowania umiejętności koordynacji mechanizmu ruchowego. Ważne jest aby już od najwcześniejszych lat zadbać o rozwój motoryki, a w szczególności motoryki małej . Jest to istotne z uwagi na fakt, że stanowi to znakomite przygotowanie do nauki pisania.
W dzisiejszych czasach nikogo już nie dziwi fakt, że dzieci są bardziej biegłe w obsłudze telefonów i tabletów niż w posługiwaniu się kredkami, nożyczkami czy plasteliną. Skutek tego jest taki, że ich sprawność manualna jest obniżona. A co za tym idzie, ręka nie jest przygotowana do pisania. Obserwujemy u dzieci 6-letnich problemy z prawidłowym trzymaniem kredki, nie potrafią rysować czy kolorować ilustracji, wychodzą za linię. Dlatego tak ważne jest wspomaganie i usprawnianie mięśni ręki, dłoni od najmłodszych lat.
Należy sobie uświadomić, że właściwa motoryka małej ręki jest niezwykle ważna - bez niej nie można mówić o tym, że rozwój ruchowy dziecka przebiega prawidłowo. Pamiętać należy również i o tym, że motoryka nie jest dana nam od urodzenia. Musimy ją wykształcać poprzez ciągły, swobodny ruch a także działania sterowane, które poprawiają sprawność ruchową ciała.
By prawidłowo stymulować rozwój ruchowy dziecka należy zacząć od motoryki dużej (ogólnej sprawności ruchowej) aby później przejść do rozwoju motoryki małej.
Dla nas dorosłych pisanie, zapinanie guzików, nawlekanie igły i szycie, rozwieszanie prania, lepienie pierożków - bułka z masłem, zaś dla dziecka umiejętności, których zdobycie musi poprzedzić wytrwała praca. Na szczęście ta praca to głównie zabawa, bo właśnie dzięki zwykłym dziecięcym aktywnościom można doprowadzić sprawność ruchową dłoni, czyli motorykę małej ręki, do perfekcji. Dlatego też w przedszkolu prowadzone są zajęcia najczęściej w formie zabawy, które mają na celu usprawnianie dłoni ale oczywiście nie zapominajmy o ćwiczeniach ręki również w domu.
Te wszelakiego rodzaju ćwiczenia są niezwykle istotne, pomagają dziecku przygotować się do pisania pierwszych liter, do odpowiedniego chwytu narzędzia pisarskiego jak również napięcia mięśniowego podczas pisania (odpowiedni nacisk), dają szansę na dobry start w szkole.
Oto propozycje ćwiczeń i zabaw rozwijających sprawność manualną.
Zaczynamy od ćwiczeń rozmachowych- mających na celu rozluźnienie mięsni ramienia i przedramienia
– kreślenie w powietrzu wzorów, np. okręgów, spirali naprzemiennie prawą i lewą ręką lub obiema równocześnie
– zabawy naśladowcze (zamiatanie, pływanie itp.)
– huśtające ramiona, zrzucanie zabawek z ramion
–przyklejanie się do ścian , całymi plecami, brzuchem
– zamalowywanie farbami dużych płaszczyzn-kartonów, arkuszy szarego papieru, dużym pędzlem, ruchami pionowymi i poziomymi z zachowaniem kierunku od lewej do prawej, z góry na dół
–przyklejanie się do ścian , całymi plecami, brzuchem
Ćwiczenia manualne - usprawniające małe ruchy ręki – łokieć, nadgarstek
– ścieranie kurzu, mycie małych okien, chlapanie wody
– ściskanie sprężyn
–odbijanie piłeczki rakietką
– przelewanie wody z kubka do kubka
– gra w łapki
–otwieranie wieczek, pokrywek (ciastoliny)
–odkręcanie co się da
– mieszanie i wyławianie łyżką
– wydzieranie z papieru prostych kształtów, pasów
– wydzieranki – naklejanki
– cięcie nożyczkami różnego rodzaju papieru po linii prostej, wycinanie obrazków, prostych kształtów, pasków
Ćwiczenia manipulacyjne - usprawniające drobne ruchy ręki –dłoń i palce
– wędrówki palcami po ścianie
– nawlekanie korali
– robienie kulek z bibuły, serwetki
– rozgniatanie pęcherzyków (folia bąbelkowa)
– uderzanie palcami o blat stołu (deszcz o różnym nasileniu, gra na pianinie)
– przewlekanie sznurówek, włóczki przez otwory
– obrysowywanie przedmiotów i szablonów
– zbieranie drobnych przedmiotów do pudełka (monet, guzików, ziarenek, patyczków, zapałek)
– modelowanie z mas plastycznych, lepienie z plasteliny, ciastoliny drobnych elementów
– obrysowywanie przedmiotów i szablonów
– dorysowywanie brakujących części na obrazkach
Ciocia Monika G.